Jinekomasti

Jinekomasti Nedir?

Jinekomasti, erkeklerde meme dokusunun anormal derecede büyümesiyle karakterize edilen, hormonal dengesizliklere bağlı bir durumdur. Genellikle östrojen (kadınlık hormonu) ile testosteron (erkeklik hormonu) arasındaki oranın değişmesi sonucu ortaya çıkar. Jinekomasti fizyolojik (doğal süreçlere bağlı) veya patolojik (hastalık kaynaklı) nedenlerle gelişebilir.

Fizyolojik jinekomasti üç dönemde sık görülür: yenidoğan döneminde anneden geçen östrojen nedeniyle, ergenlik döneminde hormonal dalgalanmalara bağlı olarak ve ileri yaşta testosteron üretiminin azalmasıyla. Bu durumların çoğu geçicidir ve genellikle tedavi gerektirmez. Ancak kalıcı büyüme, ağrı veya estetik rahatsızlık olduğunda tıbbi değerlendirme gerekir.

Patolojik jinekomasti ise bazı ilaçların (örneğin spironolakton, bazı antidepresanlar veya anti-androjenler) anabolik steroidlerin, karaciğer veya böbrek hastalıklarının ya da hormon salgılayan tümörlerin sonucu olarak ortaya çıkabilir. American Society of Endocrinology jinekomasti tanısında ayrıntılı hormon testleri, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesini, gerekirse ultrason veya mamografi yapılmasını önermektedir.

Jinekomasti, tek veya iki taraflı olabilir ve genellikle areola çevresinde sert, lastiksi bir doku hissiyle fark edilir. Pseudojinekomasti (yalancı jinekomasti) ile karıştırılmamalıdır; çünkü pseudojinekomasti, yağ dokusunun artışı sonucu oluşur ve hormonal dengesizlikle ilişkili değildir.

Tedavi, altta yatan nedene göre planlanır. Hormonal dengesizlik geçici ise izlem yeterli olabilir. Uzun süreli veya kozmetik rahatsızlık veren durumlarda cerrahi müdahale (örneğin liposuction veya glandüler doku eksizyonu) etkili bir çözümdür. Klinik çalışmalara göre, modern cerrahi tekniklerle jinekomasti ameliyatları yüksek hasta memnuniyeti ve düşük komplikasyon oranı ile sonuçlanmaktadır.

Özetle, jinekomasti erkeklerde hormonal, ilaç veya metabolik nedenlerle gelişen bir meme dokusu büyümesidir. Tıbbi değerlendirme, altta yatan nedeni belirlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak açısından büyük önem taşır.

Jinekomasti Neden Olur?

Çeşitli sebepler ile erkeklerde jinekomasti görülebilir. Ergenlik döneminde, vücut düzenli olarak hormon seviyelerinde değişiklikler yaşar ve bu da jinekomasti olarak karşımıza çıkar; Bu nedenle ergenlik döneminde jinekomasti çok yaygındır.

Yenidoğanda jinekomastiye anneden gelen östrojen neden olur. Erkek bebeklerde meme tomurcukları yaygındır. Göğüs tomurcukları 6 aylıkken kademeli olarak kaybolma eğilimindedir, ancak bazı bebeklerde daha uzun sürebilir.

Ergenlik öncesi jinekomasti erkek çocuklarda, östrojen üreten bir tümörden de kaynaklanabilir. Meme tomurcukları ergenlik döneminde yaygındır. Tomurcuklar 2 yıla kadar sürebilir, ancak ilk yıl içinde kaybolma eğilimindedirler.

Ergenlikte jinekomasti, ergenliğin hormonal değişikliklerinden kaynaklanır. Jinekomasti, erken ergenlikten orta ergenliğe kadar birçok erkek çocukta görülür. Genellikle 6 ay ile 2 yıl arasında kaybolur.

Yetişkin erkeklerde jinekomastiye karaciğer veya akciğer kanseri, karaciğer sirozu, aşırı aktif tiroid veya hipofiz bezi, adrenal bezler veya testis kanseri gibi hormon sorunları gibi başka bir durum neden olabilir. Alkol, esrar, metamfetamin ve eroin kullanımı da jinekomastiye neden olabilir.

Kilo alımı ile birlikte obez erkeklerde yalancı jinekomasti (pseudojinekomasti) görülebilir. Yalancı jinekomasti bazen kilo verme ve yoğun spor ile gidebilir, bazen kalıcı olabilir.

Benzer şekilde, erkekler yaşlandıkça vücutları daha az testosteron ve daha fazla östrojen üreten yağ dokusu üretir; yaşlı erkeklerde jinekomasti sık görülür. Diğer bir yaygın sebep ise, vücudun daha fazla östrojen üretmesine veya halihazırda ürettiği östrojene daha açık hale gelmesine neden olabilen, özellikle androjen veya progesteron içeren anabolik steroidlerin (sporcu takviyelerine bağlı jinekomasti) kullanılmasıdır.

Jinekomasti nedenleri arasında en ciddi olanlar arasında testis kanseri, tiroid bozuklukları, karaciğer yetmezliği ve tümörler sayılabilir.

Jinekomasti Nedenleri Nelerdir?

• Ergenlik dönemi hormonal değişiklikleri – %50–60
• İleri yaşta testosteron azalması (yaşlılık jinekomastisi) – %25–30
• İlaç kullanımı (anti-androjenler, antidepresanlar, mide ilaçları, vb.) – %10–25
• Anabolik steroid veya testosteron türevi madde kullanımı – %10–15
• Obeziteye bağlı hormon dengesizliği (aromataz aktivitesi artışı) – %20–25
• Fizyolojik nedenler (yenidoğan ve geçici ergenlik jinekomastisi) – %25 civarı
• Karaciğer hastalıkları (siroz, hepatit, karaciğer yetmezliği) – %5–10
• Böbrek yetmezliği ve uzun süreli diyaliz – %3–5
• Endokrin bozukluklar (hipogonadizm, hipertiroidi, hiperprolaktinemi) – %8–10
• Tümörler (testis, adrenal bez, hipofiz, akciğer, mide) – %1–3
• Kronik alkol kullanımı – %5–8
• Bitkisel ürünler (lavanta yağı, çay ağacı yağı, fitoöstrojen içeren takviyeler) – %2–4
• Genetik nedenler (örneğin Klinefelter sendromu) – %1’den az
• İdiyopatik (nedeni belirlenemeyen olgular) – %20–30

Jinekomasti Belirtileri

Jinekomasti Belirtileri olarak erkeklerde meme boyutlarında, meme hacminde artış sayılabilir. Bu jinekomasti belirtilerinin yanı sıra memelerde hassasiyet de olabilir.

Jinekomasti belirtilerinden sıkça görünenlerinden olmasa da memelerde ağrı, akıntı ve asimetri görülebilir. Özellikle glandüler tip jinekomasti de yani meme dokusunun yoğun olduğu durumlarda meme başı arkasında sertlik de ele gelebilir.

• Meme dokusunda tek veya çift taraflı büyüme.
• Areola (meme başı çevresi) altında lastiksi veya sert bir doku hissedilmesi.
• Meme bölgesinde dokunmakla hassasiyet veya ağrı oluşması.
• Göğüslerde belirgin asimetri (tek taraflı büyüme).
• Meme ucunun belirginleşmesi veya kabarması.
• Meme üzerindeki ciltte gerginlik, dolgunluk veya sıcaklık hissi.
• Areola altında yuvarlak, hareketli bir kitle fark edilmesi.
• Kilo alımıyla karıştırılabilen yağ dokusundan farklı, bezsel doku büyümesi.
• Nadir durumlarda meme ucundan berrak veya süt benzeri akıntı gelmesi.
• Estetik rahatsızlık, özgüven kaybı veya sosyal çekingenlik gibi psikolojik etkiler.

Jinekomastiye Neden Olan Genetik Problemler Nelerdir?

Jinekomastinin genetik nedenleri nadirdir. Bununla birlikte, en yaygın genetik neden, Klinefelter sendromu olarak bilinen bir durumdur. Klinefelter sendromunuz varsa, fazladan bir X kromozomunuz vardır. Bu, testislerinizin normal miktarda testosteron üretmediği anlamına gelir. Bu durumda testosteron almak jinekomastinin oluşmasını önleyecektir.

Klinefelter sendromu iseniz jinekomastiniz varsa, testosteron tedavisi bunu azaltabilir. Bazen, kalan fazla meme dokusunu çıkarmak için kozmetik cerrahi gerekir.

Jinekomasti ve Meme Kanseri Arasında Bir Bağlantı Var mı?

Meme kanseri erkeklerde çok nadir görülür (tüm meme kanserlerinin %1'inden azı). Meme kanseri jinekomastiden farklı şekilde kendini gösterir. “Erkekte meme kanserinin sebep olduğu Jinekomastide” kitleler genellikle yumuşaktan ziyade genellikle sert ve düzensizdir ve genellikle göğsün bir tarafındadır. Erkek meme kanserinin belirtileri arasında meme başı deformitesi veya akıntısı veya koltukaltında nodüller sayılabilir. Jinekomastili erkeklerin meme kanserine yakalanma oranı hala çok nadir olmasına rağmen yaklaşık iki kat daha fazladır.

Jinekomasti Yapan İlaçlar Nelerdir?

Jinekomasti çok sayıda tedavi amacı ile kullanılan ilacın yan etkisi veya kötüye kullanımı sonucunda gelişebilir.

• Kortikosteroidler ve anabolik steroidler,
• Antibiyotikler (bir kısmı),
• Dong quai, çay ağacı yağı ve lavanta gibi şifalı bitkiler,
• Opioidler (narkotik ilaçlar),
• Östrojen preparatları (veya soya ürünlerinde olanlar dahil),
• Peptik ülser ilaçlarından bazıları,
• Anti-anksiyete ilaçlarından bazıları jinekomasti yapan ilaçlar olarak sayılabilir.

Jinekomasti Hangi Bölüm Bakar?

Jinekomasti hangi bölüm ilgi sahasındadır sorusu sıkça bize ulaşmaktadır. Jinekomasti belirtilerine sahipseniz Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerraha başvurmanız durumunda hem Jinekomasti tanısı, hem de Jinekomasti tedavisini planlayacaktır.

Jinekomasti Bir Sağlık Problemi Mi?

Jinekomasti daha çok estetik bir problemdir. Genellikle bol kıyafetler giyen, t-shirt yerine gömlek giymeyi tercih eden, kambur yürüyerek jinekomastiyi kamufle etmeye çalışan birçok insana rastlarız. Jinekomasti şikayeti olanlar yazın denize girmek bile istemezler.

Jinekomasti östrojen ve erkeklik hormonlarının dengesizliğinden kaynaklanabilir. Bu hormonal dengesizlik, ergenlik döneminde olduğu gibi geçici veya ileri yaşlarda görülen jinekomastide olduğu gibi kalıcı da olabilir. Yenidoğan, ergenlik çağındaki erkekler ve yaşlı erkekler, hormon seviyelerindeki değişikliklerin bir sonucu olarak jinekomasti geliştirebilir, ancak başka nedenler de vardır.

Tümörler, hormonal dengesizlikler ile seyreden sistemik hastalıklar ve endokrinolojik hastalıklar sebebi ile jinekomasti oluşabilir. Jinekomasti, bazen simetrik bazen de asimetrik olarak meme büyümesi ile seyreder. Yani bir meme diğerinden biraz daha fazla büyük olabilir.

Jinekomasti Nasıl Anlaşılır?

Jinekomasti muayenesi doktorunuzun bu şikayetlerinizin ne zaman başladığı ve mevcut sağlık durumunuz, geçirilen hastalık ve operasyonları içeren soruları ile başlar. Doktorunuz size sorduğu geçmişte sahip olduğunuz hastalıklar, aldığınız ilaçları ve sağlığınıza dair sorulara doğru ve net cevap vermeniz tanıyı kolaylaştırır.

Fizik muayenede memede kitle ve yağ dokusu/meme dokusu oranı incelenir. Gerekli durumlarda meme ultrasonografisi ve mamografi istenebilir. Hormonal bir dengesizlikten şüphelenilirse hormon ve kan tetkikleri yapılabilir. Jinekomasti ergen çocuklarda sık görülür. 14 yaşındaki erkek çocukların %65'inde jinekomasti vardır. Göğüs büyümesi devam eden bu yaş grubunda muhtemelen 2 ya da 3 yıl sonra jinekomasti kendiliğinden kaybolacaktır.

Özetle jinekomasti tanısı, muayene, hormonal tetkikler, görüntüleme yöntemleri (meme ultrasonografisi, MR) ile konulur. Eğer hastada yukarıda saydığımız herhangi bir sorun yoksa jinekomasti cerrahi tedavisine geçilir.

Jinekomasti alınan ilaçlar sebebi ile ortaya çıkmışsa; ilacı kesmek jinekomasti tedavisinde etkili olabilir. Kronik böbrek yetmezliği, tiroid hastalıkları, hormonal bozuklıklar gibi rahatsızlıklar sebebi ile olan jinekomastide sebep olan hastalığın tedavisi yapılmalıdır. İlaca bağlı olarak gelişen Jinekomasti Tedavisi ilk aşama, jinekomasti yapan ilacın kesilmesidir. İlaç kesildikten sonra mevcut yerleşmiş bir jinekomastinin tedavisi Jinekomasti ameliyatı'dır.

Jinekomasti İlaç Tedavisi

En sık gelen sorulardan bazıları "Jinekomasti İlaçla Geçer Mi" ve "Jinekomasti İlacı" var mı sorularıdır. En başından belirtmek gerekir ki Amerika Birleşik Devletleri İlaç Dairesince (FDA) onaylanmış bir jinekomasti ilacı henüz mevcut değildir. Jinekomastinin ilaç tedavisi çok erken evre jinekomastilerde kullanılabilir. Jinekomastinin ilaçla tedavisi ancak uzman bir doktor tarafından düzenlenebilir. Zira söz konusu olan hormonal dengedir.

Jinekomasti ilacı olarak en sık kullanılan ilaçlar hormon dengesizliğini düzeltmeye yönelik ilaçlardır.

Jinekomastide erkeklik hormonu takviyesi; ileri yaşlarda erkeklik hormonu eksikliğine bağlı olarak gelişen jinekomastide kullanılabilmektedir. Bu tedavi, erkeklik hormonu seviyelerne bağlı olarak gelişen durumlarda ileri yaştaki erkeklerde faydalı olabilir. Normal hormon seviyeleri olan yaşlı erkeklerde Jinekomasti Tedavisi için kullanılmaz.

Jinekomasti Cerrahi Tedavisi

Jinekomasti, memenin içeriğine (yağ veya meme dokusu yoğunluğu),büyüklüğüne ve sarkma oranına göre değerlendirilir. Jinekomasti ameliyatı ve uygun cerrahi müdahale bu ön değerlendirmeye göre planlanır. Hastanın ihtiyacına göre liposuction ve/veya meme bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması tedavi seçenekleridir.

Örneğin yağdan zengin bir erkek memesinde sadece “Liposuction ile Jinekomasti Ameliyatı” yeterli olabilir. Ancak meme dokusunun ve yağın birlikte olduğu erkek memelerinde “Liposuction ve meme dokusu çıkartılması” birlikte yapılır. Bu sayede yağ dokular ve fazla meme dokusu alınarak düz bir erkek memesi elde etmek mümkün olabilecektir.

Bazı erkeklerde meme dokusunda büyümeyle beraber, meme derisinde aşırı sarkma da vardır. Genellikle hızlı kilo alıp verme sonrası, tüp mide ameliyatı sonrası veya yaşlanma ile memedeki elastikiyet kaybı buna sebeptir. Bu durumda fazla derinin de cerrahi olarak çıkartılması gerekir. Bu ameliyata da erkekte meme küçültme ameliyatı denir. Erkekte meme küçültme, standart yapılan jinekomasti ameliyatından farklı olarak biraz daha fazla iz kalması beklenir.

Jinekomasti cerrahi tedavisi hakkında, jinekomasti ameliyatı başlığımızı okuyabilirsiniz.

Jinekomasti Cerrahisi Riskleri Var Mı?

Jinekomasti cerrahisi genellikle güvenli bir ameliyattır. Ancak her ameliyat türünde olduğu gibi bazı riskleri mevcuttur.

• Jinekomasti ameliyatı sonrası kanama riski, ameliyat bölgesine konulup 1-2 gün sonra çekilen drenler ile azaltılabilir.
• Ameliyat sırasında ve sonrasında asepsi-antisepsi kurallarına uyularak ve antibiyotik proflaksisi ile Jinekomasti ameliyatı sonrası enfeksiyon riski azaltılabilir. Ameliyatlarımızı mutlaka ameliyathane şartlarında yapmaktayız.
• Jinekomasti ameliyatı sonrası cerrahi sahada geçici uyuşma ve his kaybı doğaldır. Zamanla normal duyu seviyesine dönmesi beklenir.
• Jinekomasti sonrası ameliyatta meme ve yağ dokuları eşit ve orantılı alınmış ise memede düzensizlikler görülmesi beklenmez.

Erkeklerde Memede Büyümesi (Jinekomasti) Doğal Tedavisi

Jinekomastisi olan kişiler ameliyattan çekindiği için doğal kürlere yönelip Erkeklerde memede büyümesi (Jinekomasti) doğal tedavisi veya Jinekomasti doğal çözüm başlığı altındaki bilinçsiz bazı kür ve tedavilere yönelebilmektedir. Unutulmamalıdır ki bu tarz doğal karışımlar hormonal dengenizi bozabilir, mevcut jinekomastiyi ağırlaştırabilir veya diğer hormonal rahatsızlıklara sebep olabilir.

Jinekomasti kremi adı altında satılan merhem ve karışımların yerleşmiş bir jinekomastiyi geriletmesi beklenemez. Ciltte oluşturabileceği tahriş de “Jinekomasti kremi” adı altında satılan isimsiz kremlerin yaratabileceği diğer olumsuzluklardandır.

Jinekomasti ile Yaşamak

Jinekomastinin en sık görülen olumsuz etkileri sosyal ve duygusaldır. Bu durumu geliştiren erkekler, arkadaşları ve meslektaşları tarafından zaman zaman haksız yere "kadınsı" olarak etiketlenir veya tembellik ve aşırı yemekle suçlanır.

Ergenler bu damgalamaya karşı özellikle savunmasızdır ve genellikle zorbalık ve sosyal reddedilme yaşarlar. Bu nedenle, yaşamı tehdit eden nedenler ekarte edildiğinde bile, birçok erkek ve ergen jinekomasti ile yaşamaktan memnun değildir.

Jinekomasti Sık Sorulan Sorular

Mastürbasyon jinekomasti yapar mı?

Bilimsel olarak mastürbasyonun jinekomastiye neden olduğuna dair hiçbir kanıt bulunmamaktadır. Harvard Health Publishing ve Cleveland Clinic verilerine göre, mastürbasyon vücuttaki testosteron ve östrojen seviyelerinde kalıcı bir değişikliğe yol açmaz. Cinsel aktivite veya mastürbasyon sonrasında hormonlarda kısa süreli dalgalanmalar görülebilse de bu değişiklikler geçicidir ve meme dokusu büyümesine neden olmaz. Jinekomasti, esas olarak hormonal dengesizlikler, ilaç kullanımı, genetik faktörler veya metabolik hastalıklarla ilişkilidir; dolayısıyla mastürbasyonla bir bağlantısı yoktur.

Jinekomasti nasıl geçer?

Jinekomasti tedavisi altta yatan nedene göre planlanır. Ergenlik döneminde görülen jinekomasti vakalarının çoğu 6–18 ay içinde kendiliğinden geriler. İlaçlara veya hormonal bozukluklara bağlı jinekomastide, öncelikle neden olan faktör ortadan kaldırılır. Kalıcı veya estetik açıdan rahatsızlık veren durumlarda medikal tedavi (örneğin tamoksifen veya raloksifen gibi seçici östrojen modülatörleri) uygulanabilir. Doku büyümesinin fibrotik hale geldiği ileri olgularda ise cerrahi yöntemler (liposuction veya glandüler eksizyon) kalıcı ve etkili bir çözümdür.

Kilo verince jinekomasti gider mi?

Kilo vermek, jinekomasti görünümünü azaltabilir ancak her zaman tamamen ortadan kaldırmaz. Mayo Clinic ve Johns Hopkins Medicine verilerine göre, obeziteye bağlı meme büyümelerinde (pseudojinekomasti) yağ dokusu azaldığı için kilo kaybı belirgin bir düzelme sağlar. Ancak gerçek jinekomasti, glandüler (bezsel) doku büyümesine bağlı olduğu için sadece yağ kaybıyla geçmez. Kilo vermek genel hormonal dengeyi iyileştirdiğinden, tedavi sürecini destekler fakat tek başına kesin çözüm değildir.

Jinekomasti spor ile düzelir mi?

Spor yapmak, özellikle göğüs kaslarını güçlendiren egzersizler (bench press, push-up, dumbbell fly gibi) jinekomasti görünümünü azaltabilir, ancak glandüler doku büyümesini ortadan kaldırmaz. Düzenli egzersiz vücut yağ oranını düşürerek östrojen seviyesini dengeleyebilir ve hormon metabolizmasını olumlu etkiler. Ancak gerçek jinekomasti durumunda, bezsel doku egzersizle kaybolmaz. Dolayısıyla spor, jinekomasti tedavisinde yardımcı bir destek unsuru olarak değerlendirilmelidir.

Zayıf erkeklerde jinekomasti olur mu?

Evet, zayıf erkeklerde de jinekomasti görülebilir. Jinekomastinin yalnızca yağ fazlalığıyla ilgili olmadığını göstermektedir. Zayıf erkeklerde jinekomasti genellikle hormonal nedenlerle ortaya çıkar — özellikle östrojen/testosteron oranındaki dengesizlik, ilaç kullanımı veya genetik faktörler bunda rol oynar. Dolayısıyla düşük vücut yağına sahip olmak, jinekomasti gelişimini tamamen engellemez.

Jinekomasti diyet ile geçer mi?

Diyet, jinekomastinin tamamen geçmesini sağlamaz; ancak hormon dengesini destekleyerek görünümü azaltabilir. National Institutes of Health (NIH) verilerine göre, doymuş yağ ve işlenmiş şekerden fakir, lif ve antioksidan açısından zengin bir beslenme östrojen metabolizmasını düzenler. Çinko, D vitamini ve omega-3 yönünden zengin gıdalar testosteron seviyesini destekleyebilir. Bununla birlikte, diyet tek başına glandüler doku büyümesini geriletemez. En iyi sonuç, diyetin spor, medikal takip ve gerekirse cerrahi müdahale ile birleştirilmesiyle alınır.